Autogene training

In onze hectische tijd zijn rust, ontspanning en onthaasting belangrijke thema's geworden. Hoewel autogene training (AT) zo'n 80 jaar oud is, kan deze methode van lichamelijk en geestelijke ontspanning nog steeds eigentijds worden genoemd. Eigentijds omdat de methode voorziet in een actuele behoefte en omdat ze een wetenschappelijke basis heeft waaraan in onze tijd veel waarde wordt gehecht en die aan iedereen is uit te leggen. De eenvoud van de methode maakt deze ten slotte voor iedereen toegankelijk. Ondanks alle resultaten die de geneeskunde heeftgeboekt, groeit het aantal mensen met min of meer vage klachten die het dagelijks functioneren belemmeren. Verder neemt ook het aantal chronisch zieken steeds meer toe, om maar te zwijgen over het moderne verschijnsel 'burn-out' en andere symptomen van onze onder druk staande samenleving. Veel van deze aandoeningen kunnen worden voorkomen. Autogene training kan in preventieve maar ook in curatieve zin goede diensten bewijzen.

Wat is autogene training?

Na vele jaren van systematisch en theoretisch onderzoek, talrijke praktische proeven en op basis van ervaring met hypnose heeft de internist, psychiater en huidarts J.H. Schulz de autogene training ontwikkeld. Zijn standaardwerk 'Das autogene Training' met als ondertitel 'Konzentrative Selbstentspannung' en het daarbij behoren ' Übungsheft kür das autogene Training' werden voor het eerst respectievelijk in 1932 en 1935 uitgegeven. Sindsdien verscheen het wereldwijd in vele talen en in grote oplagen. Wonderlijk genoeg is in Nederland, nota bene buurland van Duitsland, de methode autogene training vrijwel onbekend gebleven. Autogene training is een vorm van zelfhypnose. Door frequent, regelmatig en vooral systematisch te oefenen kan deze techniek van autosuggestie, die leidt tot een diepe en weldadige ontspanning, na relatief korte tijd worden beheerst. Bij het oefenen keert men in zichzelf en vanzelf ontstaan er gevoelens van innerlijke rust, zwaarte en warmte. Deze in de AT zogenoemde 'rust-instelling' geeft een intens gevoel van welbevinden; lichaam en geest ontspannen zich en geblokkeerde energieën gaan stromen. De voortdurende spanningen van alledag die op den duur het lichaam de geest schade toebrengen, lossen als het ware op. Tijdens de autogene training hebben dagelijkse beslommeringen geen invloed meer' men bereikt een ander bewustzijnsniveau. De overdracht van de psyche (gedachten/suggesties) op het lichaam is mogelijk doordat lichaam en geest een eenheid vormen. De mens is een bezield organisme!

Hoe werkt autogene training?

De relatie van autogene training met hypnose werd al eerder genoemd. Schulz zelf noemde autogene training de legitieme dochter van de hypnose. Het woord 'hypnos' komt uit het Grieks en betekent 'slaap'. Met slaap hebben hypnose en autogene training echter weinig te maken. Bij de autogene training gaat het veel meer om een ten opzichte van de slaap af te grenzen bewustzijnstoestand. Bij AT is er sprake van een bewustzijnsvernauwing die begrensd wordt door een beperkt aantal van mogelijke voorstellingen (suggesties), gevoelens eng erachten die gepaard gaan met ontspanning en een omschakeling van het vegetatieve systeem. Deze specifieke toestand van bewustzijnsvernauwing wordt 'hypnoid' genoemd. Deze toestand kan zowel door hypnose als door middel van autogene training bereikt worden. Het verschil ligt in het feit, dat bij AT de betrokkene zelf, geheel bewust, deze toestand oproept. Tijdens de hypnose gebeurt dit door een ander, hoewel de suggestie wel door de gehypnotiseerde moet worden aangenomen om te kunnen werken. Het voert hier te ver om de overeenkomsten en verschillen tussen hypnose en AT verder uit te werken. Wel moet nog de nadruk worden gelegd op het feit, dat de suggesties die men zichzelf tijdens de autogene training geeft, blijven nawerken ook nadat de oefening is afgesloten. Hier is dus een vergelijking met de 'posthypnotische opdracht' op z'n plaats. Hier zien we verder een wezenlijk verschil tussen AT en slaap. Van een dutje, van een kwartier bijvoorbeeld, kun je geweldig opknappen, maar het is niet zoals bij AT mogelijk om de fysiologische en psychologische behoeften van na het wakker worden te beïnvloeden. Hiervoor is gesproken over 'omschakeling van het vegetatieve systeem'. Dit systeem omvat het vegetatieve zenuwstelsel tot en met het basisbioregulatiesysteem (bindweefsel tussen de cellen/ de matrix). We onderscheiden aan het vegetatieve zenuwstelsel enerzijds de sympathicus en anderzijds de parasympathicus. Sympathicus en parasympathicus zijn vergelijkbaar met respectievelijk yang en yin en, evenmin als deze, los van elkaar te zien. De sympathicus is verantwoordelijk voor een actieve, sympathicotone (=waak) toestand. Overheerst de parasympathicus dan bevinden we ons meer in een toestand van rust. In deze hectische tijd ontkomen veel mensen niet meer voldoende aan de sympathicotone toestand. Ze blijven daarin hangen door het voortdurend, haast dwangmatig, bezig moeten zijn; ze komen niet meer tot rust. Dit veroorzaakt gevoelens van werkdruk, stress, enzovoort. Autogene training biedt de mogelijkheid om vanuit deze toestand van spanning te geraken in een toestand van ontspanning, van rust. Door deze overgang regelmatig en systematisch te doen plaatsvinden, oefenen wij ons vegetatieve stelsel en zodoende onszelf in het op de juiste tijden actief en passief te zijn. AT zou derhalve ook kunnen worden betiteld als 'vegetatieve gymnastiek'. Heeft u vragen over autogene training? Neem dan contact met ons op of plaats een reactie onder deze blog! Wij proberen zo snel mogelijk antwoord te geven op uw vraag.