Snuiten of ophalen? Wat is beter bij een verkoudheid?

Wanneer je verkouden bent, lijkt je neus soms meer een snotfabriek dan ademhalingsorgaan. De vraag die dan vaak opkomt: moet je je neus snuiten of juist ophalen? Iedereen lijkt er wel een mening over te hebben, maar wat is nu echt het beste voor je gezondheid?

In deze blog leggen we uit wat er precies gebeurt in je neus tijdens een verkoudheid, wat de functie is van snot en slijm, en of snuiten of ophalen de voorkeur verdient. Ook delen we natuurlijke tips om de klachten op een milde manier te verlichten.

Wat gebeurt er in je neus als je verkouden bent?

Tijdens een verkoudheid infecteert een virus het neusslijmvlies. Dit zorgt voor zwelling en verhoogde slijmproductie. Het gevolg: een loopneus, verstopte neus of een combinatie van beide. Het lichaam produceert dit extra slijm om ziekteverwekkers af te voeren en je luchtwegen te beschermen.

Door de zwelling kunnen de neusholtes en bijholtes verstopt raken, wat leidt tot een benauwd gevoel, hoofdpijn of druk op het voorhoofd en de wangen.

De functie van slijm en snot

Hoewel snot vaak als vervelend wordt ervaren, speelt het een belangrijke rol in je afweersysteem. Slijm houdt het neusslijmvlies vochtig, vangt stof en ziekteverwekkers op en helpt om deze via de neus of keel af te voeren.

Normaal gesproken slik je dit slijm ongemerkt door, waarna het in de maag terechtkomt en onschadelijk wordt gemaakt. Tijdens een verkoudheid raakt dit proces echter verstoord door overproductie en verstopte doorgangen.

Snuiten

Het vrijmaken van je neus

Snuiten geeft vaak snelle verlichting, vooral als je veel slijm hebt dat anders in je neus of bijholtes blijft zitten. Het maakt de luchtwegen tijdelijk vrij en kan helpen bij het verminderen van druk in het hoofd.

Te hard snuiten

Toch is snuiten niet zonder risico. Te hard snuiten verhoogt de druk in je neus, waardoor slijm richting de bijholtes of zelfs het middenoor kan worden geblazen. Dit kan klachten verergeren en in sommige gevallen bijdragen aan oor- of bijholteontstekingen.

Hoe neus goed snuiten

De juiste manier om je neus te snuiten is: sluit één neusgat af, snuit zachtjes door het andere en wissel daarna. Gebruik bij voorkeur papieren zakdoekjes en gooi deze na gebruik meteen weg. Was daarna je handen om verspreiding van het virus te voorkomen.

Ophalen

Waarom ophalen soms natuurlijker is

In sommige gevallen kan het ophalen van slijm een natuurlijker en zelfs veiliger alternatief zijn. Wanneer je slijm ophaalt en doorslikt, komt het in de maag terecht waar maagzuur de ziekteverwekkers neutraliseert. Zeker bij lichte verkoudheden, waarbij het slijm niet te dik is, kan ophalen een prima manier zijn om de neus open te houden zonder extra druk te veroorzaken.

Wanneer het juist niet verstandig is

Toch is ophalen niet altijd de beste keuze. Wanneer het slijm dik, geel of groen is, kan dit wijzen op een bacteriële infectie. In dat geval is het beter om het slijm uit je lichaam te verwijderen door zacht te snuiten. Ook bij kinderen of in sociale situaties is snuiten vaak hygiënischer en praktischer.

Wat zeggen experts over snuiten of ophalen?

Volgens het RIVM (2022) is zachtjes snuiten met één neusgat tegelijk de veiligste en meest aanbevolen manier om slijm kwijt te raken. Dit voorkomt overdruk in de neus en verkleint het risico op bijholteontstekingen of oorproblemen bij kinderen.

Daarnaast benadrukt de Nederlandse Vereniging voor Keel-Neus-Oorheelkunde (NVKNO, 2023) dat overmatig of krachtig snuiten juist schade kan aanrichten aan het kwetsbare neusslijmvlies, en dat in sommige gevallen ophalen minder belastend kan zijn voor de neusholtes.

Ook blijkt uit een overzicht van British Medical Journal (BMJ, 2011) dat het doorslikken van slijm op zichzelf niet schadelijk is. Zolang er geen maagklachten ontstaan, is het een natuurlijk onderdeel van het afweersysteem van het lichaam.

Kortom: experts pleiten voor bewust en zacht snuiten, en erkennen dat ophalen in sommige situaties een prima alternatief kan zijn. Wat het beste werkt, hangt af van de ernst van je klachten en je persoonlijke voorkeur.

Verschil bij volwassenen en kinderen

Volwassenen zijn meestal beter in staat om te beoordelen wanneer en hoe ze hun neus moeten snuiten of ophalen. Ze begrijpen het belang van zachte druk en hygiëne. Bij kinderen ligt dat anders. Zij snuiten vaak met veel kracht of uit beide neusgaten tegelijk, wat het risico op oorproblemen vergroot.

Daarom is het belangrijk om kinderen van jongs af aan te leren hoe ze hun neus op een zachte en veilige manier kunnen snuiten. In sommige gevallen kan het gebruik van een milde neusspray met zoutoplossing helpen om het slijm los te maken en de neus vrijer te laten ademen. Meer hierover lees je op onze pagina over neusspray.

Natuurlijke tips bij een verstopte neus of verkoudheid

• Stomen met kruiden zoals kamille of eucalyptus kan helpen om het slijm los te maken
• Gebruik van een zoutoplossing, bijvoorbeeld als neusspray of spoeling
• Voldoende drinken om het slijm vloeibaarder te maken
• Warme gember- of tijmthee om de keel te verzachten en verlichting te bieden bij een verstopte neus
• Rust, frisse lucht en een goede nachtrust ondersteunen het herstelgevoel

Ook natuurlijke producten zoals echinacea, vlierbes of vitamine C kunnen bijdragen aan de normale werking van het immuunsysteem.

Heb je vragen over dit onderwerp? Neem contact met ons op of kom langs in onze winkel.

Bronnen

• Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). (2022). Adviezen bij verkoudheid bij kinderen.
• Nederlandse Vereniging voor Keel-Neus-Oorheelkunde (NVKNO). (2023). Informatie over verkoudheid en neusverzorging.
• British Medical Journal. (2011). Best practices in the treatment of the common cold.